امسال نیز در بخشهای متعدد فیلمهای مطرح سینمایی به نمایش در می‌آیند که در این میان اکران چند فیلم غیرمنتظره و بعضاً سؤال‌برانگیز است. در بخش جشنواره جشنوارههای بیست‌وششمین دوره جشنواره بین‌المللی فجر 26 فیلم روی پرده می‌رود که نام چند فیلم بیش از سایرین جلب توجه می‌کند.
فیلم چوپان خوب (نگهبان خوب) که دومین فیلم بلند رابرت دنیرو در مقام کارگردان محسوب می‌شود، در این بخش گنجانده شده است. در این فیلم که بر اساس فیلمنامه‌ای از اریک راث ساخته شد آنجلینا جولی، مت دیمن و خود دنیرو حضور دارند. این فیلم که البته محصول سال 2006 است سابقه فعالیت‌های یک مامور سازمان سیا را در دهه 1960 دنبال می‌کند.
فیلم دنیرو در گیشه سینماهای جهان چندان موفقیتی به دست نیاورد و در داخل آمریکا نیز با وجود استقبال منتقدان، فروش ناامیدکننده‌ای داشت که می‌تواند به دلیل نگاه انتقادی آن به فعالیت‌های سازمان سیا باشد.
فیلم مطرح دیگر دره الاه (در دره الله) از پل هگیس کارگردان آمریکایی است که فیلم تصادف ازاو 2 سال قبل برنده جوایز متعددی در مراسم اسکار شد. در این فیلم تامی لی جونز، سوزان ساراندون و شارلیز ترون حضور دارند و فیلم بر اساس داستانی واقعی ساخته شده وجونز و ساراندون نقش پدر و مادر سربازی را ایفا می‌کنند که کمی پس از بازگشت از عراق ناپدید می‌شود و تلاش پدر برای پیدا کردن پسرش با همراهی یک کارآگاه پلیس عصبی به یک معمای قتل منجر می‌شود که به تدریج پرده از حقایق تلخ جنگ عراق و تأثیر منفی آن بر سربازان آمریکایی برمی‌دارد.
این فیلم 60 میلیون دلاری با تبلیغات فراوانی همراه بود و به نظر می‌رسید بتواند نگاه مردم آمریکا و جهان را نسبت به جنگ عراق تغییر دهد اما انتخاب زمان نامناسب برای اکران فیلم باعث شد تا فیلم با وجود هزینه 30 میلیون دلاری تبلیغات، کاملاً از سوی تماشاگران نادیده گرفته شود، اما در هفته گذشته این فیلم در ناباوری یک نامزدی اسکار به دست آورد و تامی لی جونز برای این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل شد.
فیلم دیگری که انتظار می‌رود مورد توجه علاقه‌مندان به سینما قرار گیرد فیلم خداحافظ بافانا به کارگردانی بیل آگوست کارگردان باسابقه دانمارکی است. فیلم براساس کتاب «خداحافظ بافانا: نلسن ماندلا، زندانی من، دوست من» نوشته جیمز گرگوری زندانبان اوست که نقش ماندلا را در این فیلم دنیس هیسبرت بازی می‌کند و جوزف فاینس که برای بازی در فیلم شکسپیر عاشق نامزد دریافت اسکار بود در نقش زندانبان او ظاهر می‌شود.
این فیلم یکی از چندین فیلم سیاسی جشنواره امسال است که به دلیل اقتباس ناشیانه از کتاب پر فروش گرگوری در گیشه اصلاً موفق نبود. این فیلم یک محصول اروپایی است و صحت داستان کلی آن از سوی آنتونی سامپسون – یکی از دوستان قدیمی ماندلا – زیر سؤال رفته است.
اما در این بخش فیلمهای کم اهمیت‌تری نیز به نمایش در خواهد آمد که از آن جمله می‌توان به فیلم اسپانیایی صندلی به کارگردانی جولیودی والووتیس، رودررو با دشمن از اسلواکی به کارگردانی پاتریک لانکاریک و بر اساس کتابی از لئوپولد لاهولا، اشباح سرگردان ساخته سیرو گوئرا از کشور کلمبیا و موشک از شارلی بنیامه و محصول کانادا اشاره کرد.
اما فیلمهای مهم دیگری هم قرار است در بخش نمایش‌های ویژه آثار داستانی روز به نمایش درآیند. حضور قوی فیلمهای هالیوودی در این بخش جلب توجه می‌کند؛ با توجه به اینکه لزوماً تمامی این فیلم‌ها را نمی‌توان «آثار داستانی روز» دانست.
یکی از فیلمهای خوب این بخش بدون شک فیلم «فرزندان انسان» ساخته آلفونسوکوئارون کارگردان مکزیکی است که برداشتی آزاد از رمانی به همین نام نوشته پی‌وی جیمز است.
در این فیلم که کلایو اوون، جولین مور و مایکل کین ایفای نقش کرده‌اند، داستان فردی به نام تئو فارون روایت می‌شود که در سال 2027 در شرایطی که نازایی نسل بشر را در خطر انقراض قرار داده است، باید راهی برای محافظت از یک زن باردار پیدا کند. این فیلم که جزء بهترین فیلمهای سال 2006 به شمار می‌آید، فروش فراوانی نداشت ولی اقتباس خوب از رمان جیمز سبب شد تا فیلم در نهایت در فهرست 10 فیلم برتر سال انستیتو فیلم آمریکا و اکثر منتقدان معتبر جهانی قرار گیرد، هرچند که به دلیل فضای تیره نتوانست با اقبال عمومی مواجه شود.
اما نبرد بین خیر و شر که با موفقیت سری فیلمهای ارباب حلقه‌ها از سوژه‌های مورد علاقه استودیوهای هالیوودی به حساب می‌آید، امسال نیز در قالب فیلم بحث‌برانگیزی به نام قطب‌نمای طلایی مطرح شد. کارگردانی این فیلم 180 میلیون دلاری بر عهده کریس وایتز بوده که پیشتر برای ساخت فیلمهای کمدی شهرت خود را به دست آورده است.
این فیلم که نیکول کیدمن و دانیل کریگ هنرپیشگان اصلی آن هستند بیش از آنکه به خاطر ارزش هنری آن مطرح شود، دستمایه جنجال کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها در اروپا و آمریکا بوده است که معتقد بودند قطب‌نمای طلایی فیلمی است که می‌تواند کودکان را به مطالعه کتاب‌های نه چندان خوشنام فیلیپ پولمن ترغیب کند. این جنجال‌ها که در اواخر اکران فیلم در آمریکا به وجود آمد، باعث شد تا فیلم ناکامی‌های تجاری‌اش در آمریکا را در باقی نقاط جهان جبران کند و فروشی 250 میلیون دلاری داشته باشد.
اما فیلم با ارزش دیگر این بخش جاده گوانتانامو ساخته مایکل وینتر باتم انگلیسی است که جایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی از جشنواره بین‌المللی فیلم برلین را برای او به همراه داشت. این فیلم که داستان بازداشت 3 جوان انگلیسی پاکستانی‌الاصل است که قصد سفر به افغانستان را دارند اما سفرشان با حمله آمریکا به نیروهای طالبان همزمان می‌شود و در نهایت در مناطق تحت کنترل طالبان دستگیر شده و به گوانتانامو منتقل می‌شوند. بخش‌هایی از این فیلم در ایران فیلمبرداری شد و وینتر باتم برای نظارت بر این بخشهای فیلم سفری یک ماهه به کشورمان داشت.
همچنین فیلم وسترن قطار سه و ده دقیقه به یوما از جیمز منگولد می‌تواند به لطف حضور هنرپیشگانی چون راسل کرو و کریستین بیل مورد توجه علاقه‌مندان سینما واقع شود. این فیلم که نسخه جدیدی از فیلمی با همین عنوان در دهه 1950 است، داستان مزرعه‌داری به نام دان اوانز است که در قبال دریافت پولی که می‌تواند او را از ورشکستگی کامل نجات دهد، حاضر است تا یک یاغی را به شهری منتقل کرده و پس از آن با قطار سه‌و ده دقیقه به زندان یوما در آریزونا بفرستد.
این فیلم مورد تحسین منتقدان بود ولی پایان ضعیف و بیش از حد کلیشه‌ای آن باعث شد تا تماشاگران آن را پس بزنند و فیلم شکست فاحش تجاری را تجربه کرد در شرایطی که شاید با فروش خوب امکان مطرح شدن در اسکار را نیز پیدا می‌کرد چرا که داوران آکادمی همواره به فیلمهای وسترن در دو دهه اخیر روی خوش نشان داده‌اند.اما گذشته از این فیلمهای قابل اعتنا، اکران برخی از فیلمهای تجاری دست چندم چندان توجیهی نمی‌تواند داشته باشد.
برای مثال فیلم قلب‌های تنها ساخته تاد رابینس با یک دو جین از هنرپیشگان مشهور چون جان تراولتا، جیمز گاندولفینی و سلما هایک یک فاجعه کامل در سینمای تجاری در سال گذشته بود که فروش آن به 30 میلیون دلار نیز در سطح جهان نرسید و منتقدان هم به شدت از فیلم که نسخه‌ای کلیشه‌ای و تکراری از فیلمهای پلیسی دهه‌های گذشته است، انتقاد کردند.فیلم پسران پرواز ساخته تونی بیل یکی دیگر از فیلم‌هاست که به داستان قهرمان بازی‌ها و شجاعت چند جوان آمریکایی در نیروی هوایی فرانسه در سال 1916 و در اوج جنگ جهانی اول می‌پردازد ولی فیلم به‌‌اندازه‌ای کلیشه‌ای بود که حتی تماشاگران میهن‌پرست آمریکایی(!) نیز استقبالی از آن نکردند و این فیلم 60 میلیون دلاری خیلی زود فراموش شد.
همچنین فیلم شهر مرزی ساخته گریگوری ناوا صرفاً فیلمی سفارشی با بازی جنیفر لوپز و آنتونیو باندراس است که داستان تکراری کشف قاتل سریالی در یک شهر دور افتاده را مرور می‌کند. حضور چنین فیلم‌هایی در جشنوارههای معتبر جهانی می‌تواند با حضور بازیگران آنها در این جشنواره‌ها و استفاده تبلیغاتی از این حضور توجیه شود ولی قطعا نمایش فیلمی در این سطح نازل در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر سؤال‌برانگیز است.
اما اوج ابهام را باید در چگونگی اکران فیلم کوکب سیاه از برایان دپالما دانست. فیلمی که با موضوع تحقیق پیرامون مرگ یک هنرپیشه مشهور در دهه 1930 به‌طور حتم شانس اکران کامل را در جشنواره نخواهد داشت و قطعاً جرح و تعدیل آن نیز گسترده خواهد بود و عملاً دقایق فراوانی از آن باید حذف شود اما اصرار به حفظ آن در برنامه اکران نکته‌ای است که برای تمام علاقه‌مندان یک علامت سؤال بزرگ را پیش از آغاز جشنواره به وجود آورده است.
